Arno van 't Hoog

Een cel is piepklein, maar toch lukt het tegenwoordig om de minieme hoeveelheid DNA of mRNA die erin zit uit te lezen, waardoor onderzoekers in groot detail kunnen zien hoe cellen zich gedragen en elkaar beïnvloeden.

Iedereen heeft een mening over alcohol, vaak uit eigen ervaring. Een flink percentage van de volwassenen drinkt dagelijks, terwijl enkelen het principieel uit de weg gaan. Ook zijn er grote verschillen in alcoholconsumptie tussen landen en culturen. In Europa bijvoorbeeld is drank een gewaardeerd onderdeel van het sociale leven, bij maaltijden,...

Perfluor- en polyfluorverbindingen zijn uitvindingen uit de jaren dertig en hebben sindsdien een ongelooflijk brede toepassing gekregen. Hun eigenschappen bleken ze zeer geschikt te maken voor blusschuim of waterafstotende kleding en vetafstotend papier. Er is alleen één nadeel: deze stoffen zijn zo persistent en inert dat ze eindeloos...

Zonder dat we het merken, worden de meeste weefsels in ons lichaam doorlopend vernieuwd. Darmcellen bijvoorbeeld sterven na vier dagen af, en nieuwe exemplaren nemen hun plaats in.

Met sommige stoffen gebeurt iets bijzonders als je ze mengt: zonder verhitting ontstaat een vloeibaar zout. Met kennis van de juiste combinatie van anionen en kationen kunnen chemici tienduizenden vloeibare zouten maken. Dat gebeurt volop als je ziet dat jaarlijks meer dan vijfduizend nieuwe publicaties en tientallen octrooien rond ionische...

Neonicotinoïden, of neonics, zijn een relatief nieuwe klasse van insecticiden, die in korte tijd de internationale landbouw veroverden. Die sector gebruikt jaarlijks miljoenen kilogrammen van die middelen om plaaginsecten te bestrijden, bijvoorbeeld via coating van zaaizaden. Bij de introductie van de eerste neonic in 1991 was er optimisme...

Als je er goed over nadenkt, zijn mensen gewoon een grote verzameling van moleculaire motoren. Wie zijn arm optilt, activeert namelijk miljarden myosine-motoreiwitten, die piepkleine stapjes van 10 nm maken. En de binnenkant van onze cellen lijkt op een logistiek centrum waar lopende banden en vrachtwagens goederen ophalen en afleveren....

Kunststof in het milieu lijkt nooit te vergaan. Lege flessen en oude tassen gaan zwerven en je vindt ze terug in alle uithoeken van de wereldzeeën. Toch is geen enkel plastic opgewassen tegen weersinvloeden. Verval komt op gang door een complex proces van chemische reacties, waardoor het materiaal uiteenvalt en bacteriën afbraakproducten...

Uit veiligheidsoogpunt voegen we al bijna een halve eeuw vlamvertragers toe aan kunststoffen, kunstvezels, harsen en schuimrubbers. Veel van die toevoegingen blijven niet netjes in het polymeer zitten: ze migreren in kleine hoeveelheden geleidelijk naar de omgeving. Daardoor kunnen we vlamvertragers terugvinden in stof, rioolslib, wilde...

Boven op de DNA-code zit een subtiele laag informatie, die ervoor zorgt dat ons beperkte genenpakket zo’n grote diversiteit aan cellen en weefsels kan maken. Kennis van dit regelmechanisme levert nieuwe inzichten in het ontstaan van ziektes plus nieuwe behande- lingen met epigenetische editing.

Wol is de geschoren vacht van hoofdzakelijk schapen, en in mindere mate van geiten, Zuid- Amerikaanse kameelachtigen en konijnen. Ondanks deze gestage opkomst van aardolievezels is wol nog altijd een belangrijke grondstof voor het maken van kleding, tapijten, vloerbedekking en vilt. Vooral in Australië, Nieuw-Zeeland en China is een omvangrijke...

LED-technologie bestaat al jaren, maar toch is de opmars van LED-lampen pas recent echt op gang gekomen. De afkorting LED staat voor Light Emitting Diode en verwijst naar een technologie die via halfgeleiders licht maakt uit stroom. Die manier van licht produceren verspilt minder energie dan oudere vormen van verlichting. Sinds een paar...

We merken er niks van, maar ondanks het gevoel dat we dezelfde persoon blijven, worden veel cellen en de meeste eiwitten in de loop van een mensenleven talloze malen vervangen. Buiten onze haren en nagels, waarvan we wel merken dat ze vernieuwen, worden dus veel lichaamsonderdelen regelmatig ververst. Die recycling van eiwitten en cellen...

Onmisbare schakel: Van smartphone tot tablet, elk mobiel apparaat bevat een kleine hoeveelheid van het tantaal. De helft van de wereldproductie van het metaal zit in elektronische apparatuur. Kunnen we nog zonder? Tantaal is een relatief schaars overgangsmetaal met atoomnummer 73. Het geleidt sterk, is zeer hard en goed bestand tegen...

Suiker uit zee: Chitine is na cellulose het meest voorkomende biopolymeer op aarde. Chitine is een polysacharide, een polymeer dat is opgebouwd uit koolhydraten. Het zit in schimmels, insecten en garnalen. Het materiaal zorgt voor de stevigheid van celwanden en pantsers van organismen. Ook beschermt het de dragers tegen bacteriën en de...

Uitgekookt ingrediënt: De oude Egyptenaren kenden het al duizenden jaren geleden. Het uitkoken van huiden en botten leverde een gelatinerijke, plakkerige substantie die men toepaste als houtlijm en bindmiddel in verf. Zo'n tweehonderd jaar geleden startte de industriële productie van gelatine uit restproducten van slachthuizen en de leerverwerking....

Omegavetzuren zijn gezond, althans zo luidt vaak de productinformatie op etiketten van levensmiddelen. En dat gezond slaat vaak op de categorie vetzuren, ofwel carbonzuren, in onverzadigde vorm. Het idee dat die wellicht goed voor ons zijn, ontstond aanvankelijk uit de constateringdat Eskimo’s veel vis eten en nauwelijks hart- en vaatziekten...

Wanneer de tatoeage precies zijn intrede deed is niet meer te achterhalen. Maar het is duidelijk dat de mens van oudsher iets heeft met permanente lichaamsdecoratie door het inbrengen van kleurstoffen onder de huid. Tatoeëren is nooit zo populair geweest. Wereldwijd hebben vele miljoenen mensen een tatoeage, in sommige landen zelfs meer...